آسفالت ماده ای ترکیبی است که از مخلوط کردن شن و ماسه و قیر عمل اوری می شود.به طور کلی آسفالت مخلوطی از سنگدانه با دانه بندی های مختلف میباشد که با مواد چسباننده مثل قیر ترکیب میشود. آسفالت با توجه به کاربرد آن به صورتهای مختلف ساخته می شود. و به صورت کلی به سه دسته آسفالت گرم و سرد و حفاظتی میباشد.
عملیات زیرسازی و اجرای صحیح آسفالت توسط اکیپ دستی و ماشین آلات راه سازی با تضمین و مهمتر از آن نظارت بر اجراء شحیح آن می باشد، که بر عهده کارشناسان مربوطه شرکت می باشد.
• آسفالت گرم
• آسفالت حفاظتی
• آسفالت سرد
آسفالت گرم به آن دسته از اسفالت ها گفته میشود که به صورت گرم ترکیب و اماده می شود و به صورت گرم پخش میشود.
آسفالت گرم مخلوطی از چندین ماده مختلف از جمله مصالح سنگی مثل شن و ماسه و ماده اصلی یعنی قیر است که براساس نوع قیر مصرفی در دمایی مابین ۱۰۵ تا ۱۶۳ درجه سانتیگراد در کارخانه ساخته میشود و برای کشیده شدن روی محدوده مورد نظر فرستاده میشود. این ماده به صورت خمیری داغ روی محدوده مورد نظر اجرا میشود و با دستگاه های مخصوصی کوبیده و متراکم میشوند.
پس از کوبیده شدن و سرد شدن به شکل جامد و بسیار مقاوم می شود.
در کف خیابان ها و باند فرودگاه ها و بسیاری از پشت بام ها از این نوع آسفالت استفاده میشود.بهترین نوع اسفالت گرم بتن اسفالت میباشد.
بتن آسفالتی از ترکیب کردن سنگ های مرغوب و شکسته شده و قیر خالص تشکیل میشود.
بتن آسفالتی درتمامی مناطق مثل روسازی راه ها و باند فرودگاه ها استفاده میشود و در برابر شرایط جوی سخت و ترافیک و تردد سنگین بسیار مناسب میباشد. همچنین در ایستگاه های اتوبوس نیز از این نوع اسفالت استفاده میشود.
در انواع مخلوط آسفالت گرم، بتن آسفالتی بهترین، مقاومترین نوع آن است که از اختلاط سنگ دانه های شکسته با دانهبندی منظم و پیوسته و قیر خالص و کاملا مرغوب، ضمن کنترل ونظارت دقیق بر کلیه مراحل تولید تهیه میشود. بتن آسفالتی در کلیه مناطق مختلف روسازی راه و در شرایط جوی و ترافیکی مختلف، بدون هیچ محدودیتی قابل اجرا و استفاده میباشد در حالی که در شرایط مشابه، کاربرد سایر آسفالتهای گرم با دانهبندیهای گسسته، باز و یا منظم محدودیتهای مختلفی دارد.
انواع ترکیب آسفالت گرم و بتن آسفالتی مصرفی در قشرهای روسازی راه به صورت زیر است.
این نوع از آسفالت به چند قسمت تقسیم میشود:
• آسفالت رویه
• آسفالت آستر
• اساس قیری
• ماسه آسفالت
آسفالت رویه اخرین لایه آسفالتی است که به طور مستقیم با بارهای وارد شده از ترافیک و عوامل جوی محیط قرار دارد، و لذا باید کیفیت رویه طوری طرح و اجرا شود که در مقابل اثرات آب، یخبندان، و تغییرات دما از دوام و مقاومت لازم برخوردار باشد. قشر رویه نسبت به لایه های آستر (بیندر) و اساس قیری دارای دانهبندی ریزتر و در نتیجه قیر بیشتر میباشد. ماکزیموم اندازه سنگدانهها در این قشر از ۵/۹ تا ۱۹ میلیمتر متغیر میباشد که با توجه به بافت سطحی مورد نیاز استفاده میشود. برای بهتر شدن مقاومت در مقابل لغزندگی و جلوگیری از جمع شدگی های سطحی اسفالت، از یک نوع آسفالت رویه با دانهبندی درشت استفاده میشود که حداقل ضخامت آن حدود ۲۰ میلیمتر است که از سیستم روسازی راه نمیباشد و نمیتوان از آن به عنوان لایه جایگزین رویه اصلی استفاده نمود.
قشر آستر بین رویه و قشرهای آسفالتی زیر آن و یا بین رویه و لایه اساس قرار میگیرد. دانه بندی سنگدانهها برای آستر معمولاً بین ۱۹ تا ۵/۳۷ میلیمتر متغیر است. گاهی وقتها در شرایط ترافیک خیلی سنگین، از جمله در بندرها و اسکلهها با شرط اینکه بافت سطحی آن مشکلی ایجاد نکند، از سنگدانههای تیپ قشر آستر که در مقابل تغییر شکل ناشی از بارهای خیلی سنگین حساسیت کمتری دارد، برای قشر رویه استفاده میشود.
اساس قیری میتواند به عنوان اولین لایه روسازی آسفالتی مستقیماً روی بستر روسازی آماده شده راه و یا روی لایه اساس شکسته اجرا شود. حداکثر اندازه دانه بندی برای این لایه معمولاً تا ۵۰ میلیمتر و در مواردی نیز تا ۷۵ میلیمتر قابل استفاده میباشد. از اساس قیری با دانهبندی باز برای زهکشی به منظور تسریع در تخلیه آبهای نفوذی به سیستم لایه های روسازی، که نوع مشابه آن در نقش لایه جذب کننده تنش و به منظور جلوگیری از بازگشت ترکها در بهسازیها، با حداکثر اندازه سنگدانههای ۵/۳۷ تا ۷۵ میلیمتر، متشکل از مصالح ۱۰۰ درصد شکسته است، مورد استفاده قرار میگیرد.
آسفالت ماکادام نفوذی از مصالح سنگی شکسته با دانه بندی درشت تشکیل شده که در هم چفت و بست میگردد و فضای خالی بین آنها با قیر تحت فشار و مصالح سنگی متوسط پر میشود.
آسفالت ماکادام نفوذی معمولاً در مناطقی مورد استفاده قرار میگیرد که مصالح سنگی رودخانهای با دانهبندی یکدست پیدا نشود . آسفالت ماکادام نفوذی را میتوان به عنوان لایه اساس و یا لایه رویه بکار برد.
آسفالت حفاظتی همان ترکیب سنگ های ریز خرد شده با قیر است که در این نوع از آسفالت اندازه سنگ ها بسیار کوچک تر است و هدف از ساخت این اسفالت حفاظت از محدوده مورد نظر است. کاربرد های این نوع آسفالت در پشت بام ها برای حفاظت و به عنوان روکش برای ایزوگام ویا قیر گونی برای جلوگیری از آسیب دیدن به آن است و یا معابری است که فشار باری در آنها کمتر است. مقاومت این نوع آسفالت به نسبت کمتر است و با قیر زیادی ترکیب شده است.
همچنین ضخامت آسفالت حفاظتی معمولاً ۲٫۵سانتیمتر است.